Inteligentny rozwój – inteligentne specjalizacje
W 2010 roku Komisja Europejska przyjęła Strategię Europa 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu.
W Strategii wskazano 3 priorytety:
- wzrost inteligentny (ang. smart growth), czyli rozwój oparty na wiedzy i innowacjach;
- wzrost zrównoważony (ang. sustainable growth), czyli transformacja w kierunku gospodarki konkurencyjnej i niskoemisyjnej, efektywnie korzystającej z zasobów;
- wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu (ang. inclusive growth), czyli wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniającej spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną.
Aby realizować powyższe priorytety każdy z regionów i Państw Członkowskich[1] Unii Europejskiej, w tym Polska, zostały zobowiązane do opracowania strategii inteligentnej specjalizacji.
Działania podejmowane w ramach KIS – w szerokim kontekście – wpisują się w unijną strategię wzrostu Europa 2020, która realizuje cele w zakresie zatrudnienia, innowacji, edukacji, włączenia społecznego oraz zmian klimatu i polityki energetycznej, które należy osiągnąć do 2020 r.
[1] W zależności od ostatecznych zapisów Umowy partnerstwa między Komisja Europejską a Państwem Członkowskim
Strategia inteligentnej specjalizacji określa:
- priorytety społeczno-gospodarcze danego regionu/kraju w obszarze badań, rozwoju i innowacji (B+R+I);
-
obszary skupienia inwestycji na obszarach zapewniających zwiększenie wartości dodanej gospodarki, konkurencyjności gospodarki na rynkach zagranicznych, a także poprawę jakości życia społeczeństwa.
Celem ustanowienia inteligentnych specjalizacji jest
- transformacja gospodarki krajowej w kierunku gospodarki efektywnie wykorzystującej zasoby, w tym surowce naturalne;
- tworzenie innowacyjnych rozwiązań społeczno-gospodarczych wspierających tę transformację.
Inteligentne specjalizacje uwzględniają:
- istniejący potencjał naukowy i biznesowy w obszarze B+R+I (badań, rozwoju i innowacji),
- aktualne możliwości rozwoju gospodarki,
- istniejące powiązania kooperacyjne w ramach obszarów specjalizacji,
- trendy rozwojowe i nisze rynkowe, w których kraj ma lub może mieć przewagi w konkurowaniu z innymi krajami.
Zidentyfikowanie inteligentnych specjalizacji pozwala skupić inwestycje na badania, rozwój i innowacyjność (B+R+I) w obszarach o największym potencjale innowacyjnym i konkurencyjnym kraju – czyli na obszarach, które mogą przynieść krajowi i gospodarce najwięcej korzyści.
Tak skupione inwestycje przyczynią się do lepszego sprostania największym wyzwaniom społeczno-gospodarczym, z którymi mierzy się obecnie świat, a także Polska. Jest to dążenie do osiągnięcia:
- trwałego wzrostu gospodarczego poprzez bardziej innowacyjne i konkurencyjne usługi, produkty i technologie,
- poprawy jakości życia społeczeństwa np. poprzez działania prozdrowotne, działania związane ze starzejącym się społeczeństwem
- poprawy stanu środowiska naturalnego np. poprzez walkę ze smogiem, wyczerpywaniem się surowców naturalnych czy utrudnionym dostępem do wody.
Inteligentne specjalizacje służą jako kompas dla inwestycji w badania i innowacje, a dzięki aktywnemu zaangażowaniu przedsiębiorców i naukowców w proces definiowania specjalizacji, umożliwiają skuteczniejsze wdrażanie rozwiązań technologicznych na rynek oraz zwiększają szanse na szybszy zwrot z inwestycji w B+R+I.